Duitse modellenwet neemt omstreden reparatie­clausule op 

De kwestie van de reparatieclausule is al meer dan 15 jaar onderwerp van controversiële discussies. Autofabrikanten kunnen modelbescherming krijgen voor onderdelen die zichtbaar zijn en in de carrosserie van het voertuig zijn geïntegreerd, zoals motorkappen, bumpers, spatborden, buitenspiegels, deuren, koplampen en achterlichten. Modelbescherming geeft de houder – dus de autofabrikant – het alleenrecht op productie en gebruik en verleent hem dus een monopolie-achtige positie. Reproducties met het oog op reparatie mogen alleen worden verspreid met toestemming van de houder van het modelbeschermingsrecht. In de praktijk heeft dit directe gevolgen voor de aftermarket van de automobielsector. In 2018 gaven bijvoorbeeld 45 miljoen Duitse autobezitters meer dan 12 miljard euro uit aan reserve- en vervangingsonderdelen voor auto's.

Na lange en moeizame politieke discussies heeft Duitsland met ingang van december 2020 een reparatieclausule in zijn modelwetgeving opgenomen. Deze is van toepassing op vervangingsonderdelen waarvan het uiterlijk wordt bepaald door de vorm van het origineel (bijvoorbeeld bumpers, motorkappen, spatborden, buitenspiegels, ruiten, koplampen en achterlichten) en waarvoor de consument geen afwijkende vorm aanvaardt. Velgen en andere vrij verwisselbare accessoires vallen niet onder de Duitse reparatieclausule. De modelbescherming is voor deze onderdelen niet beperkt. Aangezien deze uitzondering in strijd is met de gevestigde rechtspraak van het Europese en het Duitse hooggerechtshof, zal de reparatieclausule waarschijnlijk ook op deze onderdelen van toepassing worden.

De reparatieclausule lijkt goed nieuws te zijn voor de markt van fabrikanten van reserveonderdelen. Bovendien kan de consument er voordeliger mee uit zijn. Er zijn echter wel een aantal eisen waaraan fabrikanten moeten voldoen. Zij moeten duidelijk en zichtbaar op het reserveonderdeel, de verpakking of in catalogi vermelden dat het onderdeel alleen voor reparatie bestemd is en dat het niet afkomstig is van de oorspronkelijke autofabrikant. Ondanks protest van de fabrikanten van vervangingsonderdelen geldt de Duitse reparatieclausule alleen voor modellen die geregistreerd zijn vanaf de datum van invoering van de reparatieclausule, namelijk 2 december 2020. Modelbescherming wordt verleend voor een periode van maximaal 25 jaar. Een liberalisering van de markt zal daarom niet plaatsvinden vóór 2045 en tot die tijd kunnen houders van bestaande beschermde modellen onbeperkt van hun recht profiteren.

Op grond van de nieuwe reparatieclausule genieten houders van een modelrecht voor originele vervangingsonderdelen in feite dezelfde bescherming als voorheen. Alleen in een herstelsituatie wordt de handhaving van het beschermingsrecht beperkt. Het is daarom raadzaam dat houders van modelrechten, voor wie dit van belang kan zijn, nagaan of de reparatieclausule gevolgen kan hebben voor hun modellen- en octrooiportefeuille. Onze experts zijn graag bereid u daarover te adviseren.