V.O.-model schat snel octrooiwaarde

Vier jaar geleden staken octrooigemachtigden Martin Klok en Frits Michiels van V.O. en corporate finance adviseur Matthias Havenaar, inmiddels werkzaam bij accountancy- en advieskantoor Baker Tilly, de koppen bij elkaar. Ze hadden elkaar leren kennen doordat Matthias bij de Universiteit Leiden, cliënt bij V.O., wetenschappelijke innovaties op de markt bracht. Uit dit contact kwam de vraag voort of het mogelijk was een eigen model te ontwikkelen waarmee snel en eenvoudig een schatting van de waarde van een octrooi te maken was. Na een aantal jaar ontwikkelen en schaven wordt dit model nu door V.O. in samenwerking met Baker Tilly toegepast.

De octrooiwaarde kan voor bedrijven om verschillende redenen interessant zijn, zegt Matthias: “Je wilt een uitvinding misschien verkopen en daarom een idee van de waarde krijgen. Andere mensen vragen zich af of ze überhaupt willen doorgaan met een octrooi. Misschien moeten ze nog 100.000 euro investeren om het tot een succes te brengen en willen ze eerst weten wat het daarna kan opleveren. Voor goed onderbouwd portfoliobeheer kan inzicht in de waarde van de octrooien daarom heel nuttig zijn. Het komt ook voor dat een onderneming failliet gaat, waarna een curator de waarde van een octrooi wil weten.”

De waarde van een octrooi wordt bepaald door een groot aantal factoren. Denk aan operationele factoren, zoals de kostenstructuur nodig om het octrooi te vermarkten en de te behalen winst, maar ook aan juridische risicofactoren: het risico dat het octrooi ongeldig verklaard wordt of niet verleend. Daarnaast zijn er ook andere aspecten van belang, zoals bijvoorbeeld de beschermingsomvang: in hoeverre weerhoudt het octrooi je concurrenten daadwerkelijk van activiteiten die jij ook doet? Deze factoren, en heel veel meer, bepalen samen de waarde van een octrooi. Voor elk van die factoren is een kwantificering nodig, om tot een gefundeerde schatting van de waarde te komen.

Financiële advieskantoren waaronder ook Baker Tilly waren al actief in de waardebepaling van octrooien. Matthias: “In klassieke modellen ligt de nadruk in sterke mate op het voorspellen van de kasstromen en het risicoprofiel van de onderneming als geheel. De bestaande modellen zijn daarom vooral geschikt voor octrooien die al zijn verleend en die al kasstromen opleveren. In de klassieke modellen wordt slechts beperkt aandacht besteed aan de juridische aspecten van het octrooi”.

Bekijk ook ons webinar ‘Waardebepaling, licentie en verkoop’.

In de samenwerking met Matthias hebben Martin en Frits een model ontwikkeld waarbij de klant middels een vragenlijst wordt bevraagd over de factoren die een effect hebben op de waarde. Martin: “Waar nodig helpen we de klant uiteraard, maar de klant is over het algemeen zelf het meest bekend met zijn eigen plannen en bedrijfsvoering. Daarnaast ligt in ons model een sterke nadruk op minder grijpbare, juridische aspecten, waaronder de risicofactoren die gepaard gaan met de bovengenoemde (on)geldigheid en beschermingsomvang.

Doordat het model aan de hand van een vragenlijst de juiste vragen aan de klant stelt, kunnen we in onze samenwerking met Baker Tilly sneller en tegen beperkte kosten een waardeschatting geven, die bovendien juridische risicofactoren meeweegt. ”

De vragenlijst bestaat uit twee delen. Ten eerste zijn er juridische vragen. Die gaan bijvoorbeeld in op wat het octrooi voorziet te beschermen en op eventuele geschillen met anderen die de innovatie op hun naam willen zetten. Ten tweede is er een financiële vragenlijst waarmee inzichtelijk wordt gemaakt hoeveel geld een octrooi kan opleveren (kasstromen).

Zo wordt gevraagd hoe moeilijk het is producten op te sporen die inbreuk maken op jouw eigendomsrecht. Zijn ze moeilijk te ontdekken, dan krijg je bijvoorbeeld een lage score, maar kun je dat soort producten makkelijk vinden, dan krijg je een hoge score. Want, hoe makkelijker het is inbreukmakende producten te weren, hoe meer het octrooi waard is.

De factoren die medebepalend zijn voor de waarde worden aldus met gerichte vragen aan de klant van een score voorzien. Die scores worden vervolgens door Baker Tilly en V.O. samengevoegd in een model. Niet alle thema’s wegen in de berekening aan het einde hetzelfde, legt Martin uit: “Als je begint, verzamel je allerlei factoren die je wilt meenemen in de schatting. Die breng je allemaal zo met elkaar in balans dat het model zinnig is. Soms vonden we factor B belangrijker dan C.” Uiteindelijk leidt het geheel aan scores voor alle onderliggende factoren tot een algehele schatting van de waarde van het octrooi.

Je kunt zowel naar hele octrooifamilies tegelijk kijken, of naar individuele octrooien. Het werkt dus ook voor nog niet verleende octrooien, die dus nog in de aanvraagfase zitten. Per zaak wordt in samenspraak tussen de klant, V.O. en Baker Tilly bepaald wat de handigste aanpak is. Bij grotere complexiteit komt er soms wat maatwerk bij kijken.

Nadat het model succesvol is getest is het nu beschikbaar voor geïnteresseerden. Wilt u meer weten over dit onderwerp? Wilt u de waarde van uw octrooi of octrooiportfolio laten bepalen? Neem dan contact op met uw octrooigemachtigde of neem direct contact op met Martin Klok.